Viparita Karani Mudra / Asana als meditatiebeleving.

De beoefening van yoga is in wezen om te leren de voortdurende ‘geklets’ van de geest te beheersen en tot rust te brengen. En het is in de stilte tussen twee gedachten dat ons hart zich kan openen en een intimiteit kan ervaren met de bron van ons wezen en de bron van het leven. Het doel van yogabeoefening is dus niet primair tot rust te komen. Dit tot rust brengen van de gedachten heeft tot doel in de grote stilte in onszelf te geraken teneinde in die stilte ons zelf, onze kern of welke benaming we het ook geven, te leren vernemen. Het is een weg naar bewustwording van wie we in diepste wezen zijn.

In deze lezing wil ik het hebben over viparita karani asana en mudra, ook wel de schouderstand of de gebroken kaars genoemd en de mogelijkheid om deze houding te gebruiken als hulpmiddel bij meditatie.

De inversies hoofdstand (sirsasana) en schouderstand (sarvangasana) worden aangeduid als de koning en koningin van alle yoga asana’s. De hoofdstand ontwikkelt de mannelijke kwaliteiten van wilskracht, de scherpte van de hersenen en de helderheid van denken. De schouderstand ontwikkelt de vrouwelijke kwaliteiten van geduld en emotionele stabiliteit. Deze twee poses zijn energetisch tegenpolen. De hoofdstand stimuleert lichaamswarmte en het zenuwstelsel. Het versterkt de nekspieren. Schouderstand verkoeld of neutraliseert het lichaam en kalmeert het zenuwstelsel terwijl het het loslaten van de spieren van de nek en schouders bevorderd.

In de meeste traditionele Hatha-yogateksten, waaronder de Hatha Yoga Pradipika, wordt viparita karani ook vermeld als een mudra (zegel). Mudra’s associëren we meestal met handgebaren (zoals de jnana mudra, ksepana mudra, dhyana mudra enzo verder, ) maar mudra’s kunnen ook andere delen van het lichaam of het hele lichaam betreffen. Er zijn een oneindig aantal hand mudra’s . Maar er zijn ook houdingen van andere lichaamsdelen of bepaalde lichaamsgebieden die gebruikt kunnen worden om kundalini te sturen en zij worden ook mudra’s genoemd. Viparita karani als een mudra heeft als doel om kundalini-energie naar het bovengedeekte van het lichaam te leiden met behulp van de zwaartekracht.

Het woord mudra staat ook voor een bepaalde innerlijke geesteshouding, innerlijke concentratie. En daarom is deze houding ook interessant als meditatiehouding.

Ik zeg steeds dat elke houding, elke asana, gebruikt kan worden als meditatiehouding en in principe is dat ook zo vanuit het oogpunt dat de meditatie die je beoefent gericht is op de houding van het lichaam en de adembeweging. Maar vaak betreft het yogahoudingen die we tijdens de yogabeoefening maar een zeer beperkte tijd aannemen terwijl we meerdere minuten in een meditatiehouding blijven.

Het is voor ons westerlingen niet evident om een omgekeerde houding gedurende wat langere tijd aan te nemen en toch zeker niet als meditatiehouding. Een omgekeerde houding is ons niet zo vertrouwd, ons lichaam is over het algemeen in een verticale houding waarbij het hoofd zich boven het hart bevindt zoals samasthiti, padmasana – lotushouding, sukhasana – kleermakerszit, vajrasana – diamanthouding, siddhasana – halve lotus, of in een horizontale houding zoals savasana, waarbij het lichaam zich horizontaal bevindt en alle organen en onderdelen van het lichaam zich nagenoeg op hetzelfde niveau bevinden.

Bij een omgekeerde houding bevindt alles wat zich normaal onder het hart bevindt, erboven en alles wat zich normaal boven het hart bevindt, onder het hart. Dit heeft een enorme invloed op ons lichaam maar ook op ons geestelijk welzijn.

Over de impact en effecten op het lichaam en geest gaan we het straks hebben maar eerst wil ik wat betreft de uitvoering even Patanjali hierbij betrekken.

In de yogasutra van Patanjali staat “sthira sukham asanam” hetgeen letterlijk wordt vertaald als Sthira – Stabiel,Sukha – comfortabel,Asanam – is asana. Een houding dient stabiel en aangenaam, comfortabel te zijn.

In deze context dient dit “asana” niet zozeer vertaald te worden als: houding, pose, maar eerder als een toestand, staat van het lichaam en de geest.

Het zal duidelijk zijn dat een omgekeerde houding, toch zeker niet voor de beginnende yogi, een houding is die comfortabel en stabiel gedurende langere tijd kan worden volgehouden.

Om dit toch te bekomen geeft ook Patanjali enkele regels: abhyasa-vairagya-abhyam tan-nirodhah

abhyāsa = ijver ; opgewektheid; beoefenen, spanning

vairāgya = onverstoorbaarheid; onverschilligheid,ongehechtheid, loslaten

ābhyāṁ = beide

tan = deze

nirodha = rust; rust van alle veranderlijke dingen, dwz het bereiken van de staat van yoga.

De staat van yoga wordt bereikt via een evenwicht tussen ijverigheid (abhyasa),inspanning en onverstoorbaarheid (vairagya), loslaten.

Door het vaker beoefenen van een houding (abhyasa), wordt die houding ons eigen, vertrouwd en zal uiteindelijk gemakkelijker gaan. Het kan echter zijn dat je veel moeite hebt om in de schouderstand te komen en te blijven aangezien een groot gedeelte van het lichaamsgewicht gedragen dient te worden door de armen.

Loslaten (varagya): Het kan zijn dat deze voor ons vreemde, onnatuurlijk aanvoelende omgekeerde houding angst met zich meebrengt. Angst om te vallen omdat je de houding als heel erg labiel ervaart. Het is belangrijk dat we gaan leren om deze angst te laten verminderen door de houding te oefenen maar ook door die ongegronde angst te leren loslaten.

We gaan in het praktische deel van Viparitha Karani enkele alternatieven voor de houdingen en hulpmiddelen gebruiken om tot hetzelfde effect te komen. Ook gaan we vooraf enkele voorbereidende houdingen uitvoeren en afsluitende houdingen nadien.

Even resumerend; door veelvuldige onverstoorbare beoefening dienen we tot een stabiele comfortabele houding te komen waarin een meditatieve staat bereikt kan worden.

Betekenis van Viparita Karani

Viparita = omgekeerd / omgedraaid / omgekeerd

Karani = doen / maken / actie

Mudra = gebaar / zegel / pose

Effect van deze mudra – Alle asana’s hebben een zwaartekracht van alle organen naar beneden. In de omgekeerde asana / mudra zoals viparita karani is dit effect omgekeerd. Dit heeft verbazingwekkende gezondheidsvoordelen.

Contra-indicaties voor het uitvoeren van omgekeerde houdingen.

Wanneer je intens yoga beoefent, maar dit geldt ook wanneer je besluit om te gaan sporten, raadpleeg van te voren je huisarts.

Er zijn echter ook een aantal situaties, aandoeningen en ziekten waarbij men de omgekeerde houdingen beter niet of slechts voor beperkte tijd uitvoert. Het is belangrijk om voor jezelf af te wegen afhankelijk van je gezondheidstoestand of het wel goed is voor je om een omgekeerde houding te doen en hoe lang je deze kunt volhouden. Dit is uiteraard ook gerelateerd aan de zwaarte van de houding die je voor jezelf kiest. De versie met de benen omhoog tegen de muur zonder rug, schouder of nek-belasting is minder ingrijpend dan de volledige schouderstand.

-Tijdens de menstruatie wordt afgeraden om inversies te beoefenen. Wanneer het lichaam wordt omgekeerd, zorgt de zwaartekracht ervoor dat de vaten die het bloed leveren aan de baarmoeder gedeeltelijk geblokkeerd worden. Deze (tijdelijk) blokkade onderbreekt de stroom. Het onderbreken van de stroom kan leiden tot een gevoel van onrust, desoriëntatie of misselijkheid.

-Ernstige nek- en rugklachten / blessures

-Ontsteking van milt of lever

-Mensen die last hebben van acute migraine aanvallen, hartproblemen, osteoporose, hypertensie of glaucoom kunnen de oefening ook beter overslaan.

-Mensen die medicatie nemen tegen te hoge bloeddruk kunnen uit voorzorg beter niet op hun hoofd te laten staan.

-Ook bij ernstige verkoudheid moet je oppassen en kun je beter niet te lang een omgekeerde houding aannemen.

Luister vooral goed naar je eigen lichaam. De grens opzoeken is leuk, maar eroverheen gaan kan minder leuke gevolgen hebben.

14 redenen om een omgekeerde houding aan te nemen: DE VOORDELEN VAN OMGEKEERDE HOUDINGEN

Omgekeerde houdingen zijn een belangrijke groep houdingen omdat deze houdingen de zwaartekracht verplaatsen van je voeten naar je hoofd. De houding zet dus alles op zijn kop.

Hoe langer je in de pose blijft staan, hoe beter de werking voelbaar zal zijn. Let daarbij ook goed op je ademhaling. Dit staat natuurlijk bij alle yogaposes centraal, maar vaak vergeten we dit als we iets nieuws en moeilijks leren. Door diepe lange ademhalingen, zeker de uitademing, is het makkelijker om stabiel, comfortabel en met de juiste krachtinspanning de viparita karani uit te voeren.

1. Reguleert de bloedstroom. Omdat het een herstellende houding is, wordt de bloedcirculatie naar elk deel van het lichaam mogelijk. Biedt rust voor het hart, gunstig effect op onze onderste ledematen en vers bloed voor je hersenen.

De inversies, zoals omgekeerde houdingen ook wel genoemd worden, stimuleren in positieve zin het hart en de bloedvaten.

De bloedsomloop bestaat uit het hart, de longen en het hele systeem van bloedvaten die zuurstof toevoeren en koolstofdioxide en andere afvalstoffen uit de cellen afvoeren.

De slagaders pompen zuurstofrijk bloed vanuit de longen naar de rest van het lichaam. De overige aderen zorgen ervoor dat het bloed wordt teruggevoerd naar het hart. In tegenstelling tot slagaders werken deze gewone aders met een systeem van lage druk. Dit systeem is afhankelijk is van spierbewegingen en de zwaartekracht, dit brengt het bloed weer terug naar het hart. Eenrichtingskleppen zorgen ervoor dat het bloed de juiste richting blijft volgen. De zwaartekracht zorgt er bij de omgekeerde houdingen voor dat het gemakkelijker het zuurstofarme bloed terug naar het hart stroomt. Het effect is onder andere dat gezwollen enkels, voeten en benen wordt verlicht en de druk op spataderen wordt verminderd. Biedt ontspanning aan vermoeide, verkrampte voeten en benen. Herstelt vermoeide voeten of benen

Indien u hartproblemen heeft let dan op bij omgekeerde houdingen.

Het hart werkt voortdurend om ervoor te zorgen dat zuurstofrijk bloed naar de hersenen en de cellen van het lichaam wordt gebracht. Bij de omgekeerde houdingen, wordt het drukverschil in het lichaam omgedraaid, er stroomt meer zuurstofrijk bloed bijna vanzelf, door de zwaartekracht, vanuit het hart naar de hersenen.

Hierdoor geeft de omgekeerde houding rust aan het hart en vaatstelsel. Vers zuurstofrijk bloed is heel belangrijk voor je hersenen. Het meeste mentale verval in de hersenen wordt namelijk veroorzaakt door een slechte bloeddruk en het verharden van aderen. Hierdoor kunnen de hersenen slecht zuurstof opnemen, wat uiteindelijk tot allerlei nare gevolgen kan leiden.

Bij een te hoge bloeddruk opletten met de Viparita Karani aangezien de druk in de aderen van het hoofd door deze houding wat toeneemt.

2. Positieve invloed op onze zintuigen.

Buiten de tastzin zitten al onze zintuigen in het hoofd (reuk, gehoor, zicht, smaak) en door de verhoogde toevoer van zuurstofrijk bloed in deze organen (ogen, neus, oren en tong) gereinigd en heeft vaak een gunstige invloed op problemen van met name ogen en oren. Ook ons evenwichtsorgaan bevindt zich in het hoofd (oren); bij een omgekeerde houding moeten we helemaal anders met het in evenwicht houden van de benen omgaan.

Mensen met ernstige oogaandoeningen zoals glaucoom kunnen de schouderstand beter niet doen.

3. De zuurstof/koolzuurgasuitwisseling in de longen verhoogd.

Inversies,zorgen voor gezonder en effectiever longweefsel. Bij het staan of rechtop zitten trekt de zwaartekracht het bloed omlaag. Dit zorgt ervoor dat de lagere longen meer bloedtoevoer hebben dan de hoger gelegen delen. De lucht die we inademen blijft soms vooral boven in de longen (tenzij je een diepe ademhaling hebt en elke inademing ook de onderste delen van de longen bereikt). In de omgekeerde houdingen worden de bovenste delen van de longen goed van bloed voorzien waardoor er een efficiënte uitwisseling ontstaat met het longweefsel in de bovenste gedeelten.

4. Stimuleert belangrijke regelsystemen in het lichaam.

De inversies stimuleren verder in positieve zin het zenuwstelsel en lymfestelsel en endocriene klieren.

Het is duidelijk dat de bloedstroom naar je nek en hoofd toenemen wanneer je op je hoofd staat, maar waarom is dat zo gezond? In deze gebieden van je lichaam zijn de belangrijkste regelmechanismen van het lichaam te vinden, zoals de hypothalamus, pijnappelklier en natuurlijk de hersenen zelf. De hypothalamus bevindt zich in onze hersenen en regelt ons autonoom zenuwstelsel. Deze regelt de werking van inwendige organen, zoals de ademhaling, spijsvertering en hartslag. De pijnappelklier stuurt vele andere hormoonklieren en draagt zo bij aan een algemeen hormoonbalans in ons lichaam. De hersenen houden zich eigenlijk continu bezig met alle aspecten van ons lichamelijke en mentale functioneren.

5. Kalmerende werking: Verzacht en kalmeert de geest. Je geestelijke kracht wordt gestimuleerd. Verlicht symptomen van milde depressie en slapeloosheid. De inversies verbeteren de gezondheid omdat ze ook angst en stress verminderen en het zelfvertrouwen verhogen.

Ontspant en geeft energie aan het zenuwstelsel; het helpt tegen stress, angst en depressie.

Een omgekeerde houding geeft ontspanning van mentale stress. Wanneer je teveel in je hoofd leeft of wordt overspoeld met gevoelens van angst, ga dan gewoon even een paar minuten in een omgekeerde houding. Meestal 5 minuten, soms zelfs langer (pas hier mee op als je net begint!). Het helpt om helderheid te creëren in je hoofd,je gedachten te observeren en zenuwen te verminderen. Dit geldt niet alleen op lichamelijk niveau maar ook op het emotionele en psychische niveau.

6. Verbetert concentratie en focus.

Uit onderzoek is gebleken dat omgekeerde houdingen de hersenactiviteit met wel 14% kunnen verhogen. Door regelmatig op je hoofd te gaan staan kan het zorgen voor een betere concentratie, focus en geheugen.

7. Stimuleert de spijsvertering.

Doordat het zwaartepunt omdraait als je op je hoofd staat, komt ook het spijsverteringsstelsel tot rust. Spanningen in je buik en ingewanden nemen af, waardoor ze daarna weer beter kunnen functioneren. Ontspant de organen van bekken en buik, verbetert de bloedcirculatie daarin. Constipatieproblemen verminderen. Vermindert het vet rond de taille bij zwaarlijvige mensen

8. Versterkte rug, buik, schouders en armspieren.

Zoals ik al eerder aangaf heb je voor het oefenen van de omgekeerde houding je arm, rug, buik en schouderspieren nodig. Wanneer je eenmaal in de omgekeerde houding kan staan, zal je in het begin merken dat na een tijdje je armspieren beginnen te trillen of dat het in balans houden van je core nog best veel kracht en energie kost. Deze spieren train je tijdens de omgekeerde houding. Geeft stabiliteit en kracht aan de polsen en onderarmen. Geeft een goede rek aan de voorkant van je romp, achterkant van de benen en achterkant van de nek, verlicht rug- en nekpijn.

Verlicht milde rugpijn, geneest bepaalde soorten hernia

9. Stimuleert afvoer van schadelijke stoffen.

Stimuleert het hele lichaam en reguleert de klieractiviteit. Lymfatische en veneuze terugkeer is verhoogd.

Het lymfestelsel is verantwoordelijk voor het verwijderen van afvalstoffen, de vochtbalans en de reacties van het immuunsysteem. De lymfevaten lopen nagenoeg parallel aan de bloedvaten. Het lymfestelsel is een apart systeem wat eiwitten, afvalstoffen en extra vocht transporteert en filtert in de lymfeklieren. Het lymfestelsel kun je vergelijken met een riolering, een complex ondergronds netwerk aangesloten aan elk huis in de stad om de burgers gezond te houden. Verhoogt de bloedtoevoer naar het nekgebied en de schildklier, goed voor mensen met hypothyreoïdie (te traag werkende schildklieren)

Het lymfesysteem is ook afhankelijk van spierbewegingen en de zwaartekracht net als de bloedvaten. Het lymfestelsel heeft ook eenrichtingskleppen om te zorgen dat alles richting het hart wordt gestuurd.

Door je lichaam onderste boven te zetten, kan het net als het bloed profiteren van de zwaartekracht. Het lymfestelsel wordt zo gestimuleerd, waardoor afvalstoffen beter kunnen worden afgescheiden en het immuunsysteem wordt versterkt.

10. Positief effect op de bloeddruk.

Het wordt vaak afgeraden om bij een hoge bloeddruk op je hoofd te gaan staan. Toch zorgt de omgekeerde houding er juist voor dat de bloeddruk beter gereguleerd kan worden. Dit komt doordat de baroreceptoren gestimuleerd worden met zuurstofrijk bloed, wat een gunstige invloed heeft op de bloeddruk regulatie.

11. Verhoog je zelfvertrouwen.

De omgekeerde houding kan in het begin best wat angsten meebrengen. Oefen daarom altijd met een yogadocent die daarvoor opgeleid is. Het kan ontzettend goed zijn voor je zelfvertrouwen om angsten te overwinnen en je geest te verruimen. Er is meer mogelijk dan je dacht!

12. Voor altijd jong.

Er wordt gezegd dat het de ouderdom en de dood op afstand houdt . Het blijkt dat omgekeerde houdingen een serieuze rol hebben bij het vertragen van het verouderingsproces van de hersenen. Sommige noemen ook dat het een natuurlijke ‘facelift’ geeft en er wordt zelfs beweert dat het grijze haren zou tegen gaan, maar hier laat ik me verder niet over uit.

Helpt testiculaire, sperma en eierstokproblemen bij respectievelijk mannen en vrouwen

Er wordt gezegd dat het zeer effectief is voor mensen die lijden aan aambeien en hydrocele, dat is een waterzakbreuk waarbij de balzak en meer specifiek het vlies rond de testikels gevuld is met water.

Versterkt het voortplantingssysteem

13. Effect op de chakra’s

Het woord mudra staat voor een bepaalde innerlijke geesteshouding. Het staat voor een bepaalde innerlijke concentratie. Viparita karani als een mudra heeft als doel om kundalini-energie omhoog door het lichaam te leiden. In de meeste traditionele Hatha-yogateksten, waaronder de Hatha Yoga Pradipika, wordt viparita karani vermeld als een mudra. Mudra’s worden meestal geassocieerd met handgebaren, maar kunnen ook andere delen van het lichaam of het hele lichaam betreffen.

Deze houding heeft een balancerend effect op alle chakra’s, maar stimuleert en activeert vooral de keelchakra. Als zodanig wordt aangenomen dat het de vishuddhi (keel) chakra of energiecentrum activeert ,dat wordt geassocieerd met schildklierfuncties en met algemene gezondheid. Deze eerste van de drie spirituele chakra’s wordt geassocieerd met hogere communicatie en authentieke expressie.

14. Impact op dosha’s en weefsels

Door de voordelen van deze houding te zien, kan worden afgeleid dat het een evenwichtig effect heeft op onze pranastromen: prana vayu, udana vayu en apana vayu . Het ondersteunt en versterkt alle weefsels, voornamelijk de lymfe en spieren. Het put ook uit en vernietigt het ziekelijke vetweefsel.

Samasthiti als meditatievorm.

Houding.

De Sanskriet naam voor de Stabiliteitshouding is Samasthiti, afgeleid van de woorden Sama (rechtop of gebalanceerd) en Sthiti (Stand). Samasthiti mag je niet vergelijken met tadasana, de berghouding (tada wordt vertaald door berg). De berghoudings is echt een trainingshouding waarbij in een starre stabiele strakke statische rechtopstaande houding alle spieren worden getraind en worden aangespannen. Bij een dergelijke houding is de ademruimte beperkt tot hoofdzakelijk de borstkas. De berghouding lijkt sterk op de militaire ‘geef acht’ houding en kan/mag ook niet te lang worden volgehouden.

Samasthiti daarentegen is een rustmoment, wat mij betreft een staande meditatieve houding, waarbij we weliswaar in staande houding trachten om zo min mogelijk spieren aan te spannen. De enige spieren die niet ontspannen zijn, zijn de spieren die je nodig hebt om overeind recht op te blijven staan; en dan nog, deze spieren hebben de juiste spanning, niet meer, de juiste tonus om in de staande houding overeind te blijven. Je kunt dat bereiken als je alle beenderen van je skelet die je gebruikt om recht op te staan, dusdanig als blokjes op mekaar hebt gestapeld dat ze als het ware vanzelf zouden blijven staan in evenwicht. Het is dus van belang dat je zwaartepunt zich bevindt midden tussen de beide voeten. Je kunt de ruggenwervels en nekwervels zien als blokjes die spontaan door de houdingspieren op zijn plaats gehouden worden. Het bekken vormt als het ware een schaal waarin de buikorganen rusten. De borstinhoud afgescheiden door het middenrif bevindt zich hierboven en wordt gedragen door de hangmat die het diafragma vormt. De ribben vormen de doos waarin de hele borstinhoud in zit opgeborgen, afgesloten door de schouderpartij. De romp in zijn totaliteit vormt dus een solide zuil.

Om de juiste spanning in de beenspieren te bereiken is het belangrijk dat de benen niet overstrekt worden, dat de knieschijven ontspannen zijn.

Om stabiel te staan, staan de voeten de breedte van het bekken uit mekaar; dat wil in praktijk zeggen dat je voeten evenwijdig staan van mekaar, zowel de hielen als de grote tenen staan op eenzelfde afstand van mekaar en de afstand tussen de voeten is dusdanig dat de buiten zijkanten van je voeten zich op 1 verticale lijn bevinden met de zijkanten van de bekkenkammen.

Daarnaast is het ook van belang dat je bekken in een dusdanig stand staat dat je kruin zich op het hoogst mogelijke punt bevindt, op 1 lijn met het zwaartepunt tussen de voeten.

Het bekken is de basis waarop je ruggenwervels gestapeld zijn als een zuil; de wervelzuil.

Een normale wervelzuil heeft, als je er van opzij op kijkt, een uitholling (lordose) ter hoogte van de hals en de onderrug en een bolling (kyfose) ter hoogte van de borstkas. Er kunnen een aantal afwijkingen in de rug zijn die het staan bemoeilijken. Scoliose en kyfose zijn asafwijkingen van de wervelzuil. Als er echter een kromming is naar opzij, in de vorm van de letter S of C als je vanachter recht op de rug kijkt, dan spreekt men van een scoliose. Als de bolling van de rug heel erg uitgesproken is, spreekt met van een hyperkyfose. Als je rug te hol is, heb je een hyperlordose. Scoliose en kyfose kunnen ook samen voorkomen. Dan spreken we van kyfo-scoliose.

De stand van het bekken is de basis voor de volledige houding van de romp. De stand van het bekken wordt vaak bepaald door de stand van hetgeen zich daaronder bevindt dus de benen, enkels, voeten.

De stand van de rug over de gehele lengte, dus inclusief het bekken, de nekwervels en het hoofd is een gewoontehouding die zo geworden is door diverse factoren.

Die factoren kunnen van fysieke aard zijn zoals:

– afwijkende lengte van de benen en de gewoonte wijze van staan (doorgestrekte benen, steeds op 1 been staan,….) beïnvloeden de stand van het bekken

– het dragen van de verkeerde schoenen (bijvoorbeeld hoge hakken) kunnen de stand van het bekken enorm in slechte zin beïnvloeden

– slappe buikspieren bepalen mede de stand van het bekken

– slijtage van de wervels door zware fysieke arbeid, het sjouwen van zware lasten, maar ook een verkeerde houding tijdens bureauwerk of in de auto.

– het feit dat je steeds zware lasten draagt links of rechts

– geboorteafwijkingen

– aandoeningen van allerlei aard (dat kan van je voeten holle voeten, …., hernia, …..) teveel om op te noemen.

– houdingen die men aanneemt om zo min mogelijk pijn te voelen

– zwangerschap

Zo kan ik er nog meer aanhalen.

Maar ook mentale emotionele factoren spelen een zeer belangrijke rol:

– iemand die fier en trots is en zeker van zichzelf zal met opgeheven borst lopen

– iemand die er slank wil uitzien zal met aangespannen buikspieren rondlopen

– iemand die er groter wil uitzien dan hij is zal meer met opgeheven schouders lopen en bijna op zijn tenen (en vaak ook schoenen met hogere hakken dragen)

– als je een zware emotionele last draagt van verdriet en pijn dan zal je met een ronde bovenrug lopen net alsof er een zware last op je schouders rust

– datzelfde geldt voor vrouwen die bang zijn om hun vrouwelijkheid te tonen (lopen met een ronde ruig om de borsten weg te stoppen) of juist wel hun vrouwelijke vormen willen tonen (holle rug waardoor het zitvlak meer tot uiting komt).

– personen die angstig zijn, stress, zullen hun kop in de schouders trekken of zullen zich klein maken (als ik maar niet gezien wordt).

Naast de stand van de ruggenwervels in verticale richting is ook de stand van de schouders van belang, zowel in verticale richting dus geen opgetrokken, aangespannen schouders als in horizontale richting dus geen ronde rug maar de schouderbladen, zonder spanning iets meer naar mekaar toe waardoor de borstkas wat wordt geopend waardoor er meer ademruimte ontstaat aan de voorkant van de romp. En nu zijn we bij het ademen aangekomen.

Ademen.

Hebben we het zojuist gehad over de houding, het statische aspect van samasthiti komen we hier bij het dynamische aspect van samasthiti. Het ademen is bewegen; uitdeinen en inkrimpen van de romp, bepaalde delen wat meer, bepaalde delen wat minder, maar in principe is de hele romp hierbij betrokken.

Naast de zo ontspannen maar wel correct mogelijke houding is het ademen van essentieel belang. Niet zozeer het beïnvloeden van de adem als wel het zorgen voor een zo optimaal mogelijke ademruimte. Met ademruimte wordt bedoeld de mogelijkheid die de romp heeft om mee uit te deinen en in te krimpen met het ademritme. Hoe groter die expansieruimte, hoe minder beperking van de ademruimte, hoe meer lucht er in en uit de romp kan stromen.

De ademruimte wordt vooral bepaald door de houding, (schouder iets meer achteruit, rechte rug, borstkas geopend) maar ook door de soepelheid van zeer veel spieren in de romp, buikspieren, borstspieren, schouderspieren.

Ook is het van belang dat er geen belemmeringen zijn die de ademstroom negatief kunnen beïnvloeden zoals bij voorbeeld aangespannen gelaatsspieren en verkrampte neusspieren. We hebben spieren in en rond onze neus zitten die de grootte van onze neusgaten beïnvloeden, bijvoorbeeld als we snuiven. Door onze aandacht en concentratie kunnen we deze doen ontspannen waardoor de neusgaten groter en opener worden.

Dit zijn een aantal fysieke aspecten die de adem beïnvloeden, maar ons ademen wordt net zoals onze houding heel erg bepaald door onze psychische gezondheid.

Angst, verdriet, stress, onzekerheid, woede, teleurstelling, gelatenheid hebben een negatieve invloed op ons ademen. Net zoals, geluk, liefde (verliefdheid), tevredenheid, zekerheid, gemoedsrust, factoren zijn die onze adem positief beïnvloeden. Het zou te ver voeren om hier dieper op in te gaan, doen we wel eens op een andere keer wanneer het onderwerp prana, pranayama aan bod komt.

Wat we tijdens samasthiti doen is enkel het observeren we onze adem, als een getuige en gaan we haar niet actief wijzigen. Door onze ontspannen houding maar ook door onze mentale rust waar we het zo meteen nog over gaan hebben zal onze adem spontaan relaxter, rustiger en dieper worden.

Denken.

Ons denken, ik noem het maar het aapje dat in ons hoofd zit dat zich heel snel verveelt als het niet bezig mag zijn, vindt dat ie zijn tijd niet mag verdoen met te niksen, wil overal een mening over geven en haalt van alles uit de hoek om toch over te kunnen bakkeleien. Springt van hot naar her.

Onze zintuigen sturen continu indrukken naar ons brein en dat aapje doet niets liever dan zich daar mee bezig houden.

Vanuit het moeras van ons brein borrelen allerlei gedachten als luchtbellen op en daar moet toch ook wat mee gebeuren, vindt dat aapje.

Samasthiti en in ruimer opzicht meditatie, doen we niet om het nog drukker te krijgen maar eerder om tot rust te komen en die rust bekomen we niet als we constant in het modderige water van ons brein blijven roeren.

Wanneer het u gemakkelijk af gaat om uw denken tot rust te laten komen dan bent u een gezegend persoon, wanneer dat voor u echter niet zo gemakkelijk is richt dan uw denken, aandacht op uw houding en ademhaling.

Samasthiti tijdens de yogabeoefening bij Dvarata Yoga.

Wij beginnen onze les altijd met samasthiti om verschillende redenen; we komen vanuit de drukte van de buitenwereld het yogalokaal binnen. We hangen onze jas aan de kapstok tezamen met onze dagelijkse beslommeringen die op onze schouders rust en doen onze schoenen uit en plaatsen die in het rekje waarmee we het stof van de dagelijkse sleur dat nog aan onze voeten hangt, achterlaten. Dan treden we het yoga-atelier binnen en plaatsen ons op ons matje met de intentie om de tijd die we hierbinnen doorbrengen te werken aan ons Zelf. Als de tingsha’s (dat zijn die tibetaanse belletjes) klinken is het tijd om recht te staan, om samasthiti aan te nemen.

Samasthiti doen we nu om ons voor te bereiden op de houdingen, asana’s en bewegingen die we gaan uitvoeren. Om onze kosha’s (energielichamen; naast ons fysieke lichaam; annamaya kosha’s hebben we nog vier andere lichamen of lagen als je het zo wil noemen) in evenwicht te brengen om yoga te gaan beleven, ervaren.

Yoga ervaar je van binnenuit door middel van onze uiterlijke beoefening.

Na elke staande houding of beweging komen we even in samasthiti om hetgeen we gevoeld hebben te verwerken, door te laten dringen. Dit kan een overdenken zijn van de uitgevoerde asana, maar is veeleer een laten doordringen in het, ik noem het maar intuïtieve geheugen van ons lichaam. (Het ons eigen maken).

Waarna we verder gaan met de volgende houding.

Als jullie begeleider gaat mijn voorkeur ervan uit om steeds eerst een houding of beweging voor te doen zelfs al hebben we die houding al talloze keren gedaan tijdens een yogasessie omdat je daardoor je lichaam door de visuele indrukken voorbereid op hetgeen het fysiek zal gaan doen.

Daarom dat mijn persoonlijke voorkeur niet uitgaat naar de zogenaamde yogaflows, oefeningen die volgtijdelijk meteen na elkaar worden uitgevoerd omdat in mijn optiek het lichaam dan nog niet de tijd gekregen heeft om de indrukken van de vorige houding te verwerken en op te slagen voordat we naar de volgende oefening gaan.

Laatste bemerkingen:

Het kan zijn dat je moeite hebt om langere tijd recht op te staan om wat voor reden dan ook.

Hetgeen ik hier verteld heb kan je ook doen op een krukje of in kleermakerszit of een meditatiehouding of zelfs in savasana. De drie belangrijkste factoren blijven steeds, een harmonieus uitgelijnde rug vanaf het stuitje tot en met het hoofd, voldoende ademruimte door de schouders uit te lijnen (schouderbladen in 1 vla) en ten slotte het denken tot rust te brengen of te richten op de houding en de ademhaling.

AANVAARDING

Tussen de oevers van pijn en plezier stroomt de rivier van het leven.
Alleen als denken en voelen weigeren met de stroom mee te gaan, zodat ze op de oevers stranden, ontstaan problemen.
Met dit ‘meegaan met de stroom’ bedoel ik aanvaarding … het laten komen van wat komt en het laten gaan van wat wil gaan.
Verlang niets en wees niet bang – neem waar wat er gebeurt terwijl het gebeurt:
want jij bent niet wat er gebeurt, maar degene voor wiens oog de dingen zich afspelen.
Uiteindelijk ben je zelfs niet eens deze waarnemer.
Je bent de uiteindelijke potentialiteit, de mogelijkheid tot alle dingen, waar het alles omvattende bewustzijn uit voortkomt
… waar het een uitdrukking van is.

Nisargadatta Maharaj

Er is niets verkeerd met je
maar de gedachten die je hebt over jezelf
zijn allemaal verkeerd

het is niet ‘jij’ die verlangt, angstig bent of lijd
het is de persoon gebouwd op de fundamenten
van je lichaam door omstandigheden en invloeden

Jij bent niet deze persoon!

Wees hiervan bewust in je geest
en verlies dit niet uit het oog

——————–

Eenmaal dat je beseft dat de weg het doel is
en dat je altijd op de weg staat,
niet om een doel te bereiken
maar om te genieten van haar schoonheid en wijsheid

stopt het leven een taak te zijn
en word alles natuurlijk en simpel
op zichzelf een extase

——————–

Dat wat je bent, je ware wezen, heb je lief;
wat je ook doet, doe je voor je eigen geluk.
Dát te kennen, dat te vinden, lief te hebben,
is je diepste verlangen.
Sinds onheuglijke tijden heb je van jezelf gehouden,
maar nooit op een intelligente manier.
Stel je lichaam en je geest op een intelligente manier
in dienst van het Zelf — dat is genoeg.
Wees je eigen Zelf trouw
en houd onvoorwaardelijk van jezelf.
Doe niet alsof je net zoveel
van anderen houdt als van jezelf.

Zolang je niet gerealiseerd hebt
dat ze één zijn met jezelf, kun je niet van ze houden.
Pretendeer niet te zijn wat je niet bent
en weiger niet te zijn wat je wel bent.
Je liefde voor anderen is niet de oorzaak,
maar het gevolg van zelfkennis.
Een deugd kan zonder zelfkennis nooit echt zijn.
Als je zonder een spoor van twijfel weet
dat een en hetzelfde leven stroomt door alles wat is,
en dat jijzelf dat leven bent,
dan houd je natuurlijk en spontaan van alles en allen.

Als het je duidelijk wordt hoe diep
en compleet je liefde voor jezelf is,
dan weet je ook dat ieder levend wezen
en de hele schepping deel uitmaken van die liefde.
Maar als je iets ervaart als van jou gescheiden,
kun je er niet van houden,
want dan ben je er bang voor.
Vervreemding veroorzaakt angst
en angst versterkt vervreemding.
Dat is een vicieuze cirkel.
Alleen zelf-realisatie kan die doorbreken.
Richt je daarop, onvoorwaardelijk.

—————————-

VERLICHTING

Bezoeker : ” Hoe kan ik verlicht worden? “

Nisargadatta :  ” Maar dat ben je al.

Het is niet nodig en ook niet mogelijk om te worden wat je al bent!

Hou alleen maar op met jezelf aan te zien voor een

op zichzelf staande persoonlijkheid, een lichaam plus een geest.

Dingen die verschijnen en verdwijnen hebben geen eigen bestaan; hun verschijnen is uitsluitend te danken aan; Dàt wat jij bent.

Alle weten gaat van jou uit, alle zijn en alle vreugde.

Realiseer je, dat jij de eeuwige bron van alle dingen bent en aanvaard de dingen als je eigen Zelf.                 

Dat accepteren is echte liefde.”

—————————–

ZELFREALISATIE

Alle wegen leiden naar onwerkelijkheid.

Wegen zijn vormen binnen het gebied van kennis. Daarom kunnen wegen en bewegingen je niet naar de Werkelijkheid voeren, want hun functie is je binnen de dimensie van kennis te houden, terwijl de Werkelijkheid het gebied beheerst dat daaraan voorafgaat.                               

Sri Nisargadatta Maharaj

Eenmaal dat je beseft dat de weg het doel is
en dat je altijd op de weg staat,
niet om een doel te bereiken
maar om te genieten van haar schoonheid en wijsheid

stopt het leven een taak te zijn
en word alles natuurlijk en simpel
op zichzelf een extase

Sri Nisargadatta Maharaj

Alleen Liefde leidt ons tot inzicht, want Liefde is de uiteindelijke betekenis van alles om ons heen.

Zij is niet alleen een gevoel: zij is de waarheid zelve.

Zij is de vreugde, die de wortel is van alle schepping. het Goddelijk bewustzijn. En om dat Allerhoogste te benaderen, dat in de wereld om ons, zowel als in onze eigen ziel aanwezig is, moeten wij ons bewustzijn verheffen tot die Goddelijke Liefde.

Door Liefde is de wereld geboren, door Liefde wordt zij onderhouden, naar Liefde streeft zij, door Liefde gaat zij verder.’

SOETRA OVER GELUK

Wat is geluk?
Velen trachten het te vinden,
maar weinigen weten wat het is, hoe het eruit ziet, hoe het voelt.

Geluk is als een diamant die niet gevonden kan worden.
Je kunt geluk niet vinden.
Wel kun je gelukkig zijn.
Het is het zoeken waardoor je ongelukkig wordt.
Steeds meer, steeds beter,de continue jacht naar meer.

Wanneer je tevreden bent met wat je hebt,
dan ben je gelukkig.
Wanneer je in het hier en nu kijkt
en je bent tevreden,
dan ben je gelukkig.

Geluk kent geen voorwaarden, geen toekomst, geen verleden.
Geluk kent alleen een nu.
Stop met het streven naar meer
en het geluk komt vanzelf.

Een persoon die zijn ziel gevonden heeft,
zal zich niet meer verliezen in uiterlijkheden.
Een dergelijke persoon kan gelukkig zijn met hele simpele dingen.
Hij stelt geen eisen, geen voorwaarden,
en is niet op zoek naar geluk.
Hij is geluk.

Gelukkig zijn zij die ophouden met zoeken,
die ophouden met het najagen van geluk.
Gelukkig zijn zij die naar binnen keren
en daar hun ziel weten te vinden.
Want geluk is niet afhankelijk van wat je in de buitenwereld vindt.
Maar is alleen afhankelijk van in hoeverre je jezelf gevonden hebt.

Bron: onbekend

Er zijn geen vaste grenzen,

de tijd staat niet stil.

Niets houdt stand,

niets is definitief.

Je kunt niet de hand leggen op

een eind of een begin.

Hij, die waarlijk wijs is,

beschouwt ver en nabij als hetzelfde.

Hij verwaarloost het kleine niet

en overschat het grote niet.

Als overal de maatstaven verschillen,

hoe wil je dan vergelijken?

In één blik

omvat hij heden en verleden,

zonder smart over het verleden

of ongeduld met het heden.

Alles is in beweging.

Hij heeft ervaring in

volheid en ledigheid.

Hij doet niet groot over succes

en lamenteert niet over ongeluk.

Het spel houdt nooit op;

geboorte en dood zijn gelijk,

geen enkele periode

duurt eeuwig.

CHUANG TZU

+- 250 Jaar voor Chr.

De vierde uit de serie nl. voorbereiding pranayama 4.

De oefeningen worden steeds zesmaal uitgevoerd. De stilte tussen de oefeningen op het geluidsbandje is normaal ruim voldoende om van uitgangshouding te wisselen.

Oefening 1:
We bevinden ons in de gestrekte kindhouding, voorbereidend uitademen. De armen zijn stevig gestrekt en blijven tijdens de oefening steeds gestrekt. Tijdens een gelijkmatige inademing komen we vanuit de uitgangshouding naar de cobra met gestrekte armen. Laat de romp tijdens het ademhouden (antar kumbhaka 4 seconden) ontspannen hangen (steunend op de gestrekte armen). Opletten dat je niet door de schouders zakt ; als het onderlichaam niet de grond raakt is dit geen probleem (zweeft). Tijdens de uitademing die eveneens 8 seconden duurt komen we terug in de uitgangshouding.
Oefening2:
De uitgangshouding is dezelfde als bij de vorige oefening. Al inademend komen we in de kathouding terwijl we gelijktijdig een been strekken (beginnen met het rechterbeen), evenwijdig met de aarde, de voet ook wegstrekken. Een viertal seconden in deze houding blijven terwijl we de adem houden (antar kumbhaka). Uitademend terug naar de uitgangshouding en meteen weer inademend maar nu het andere been strekkend. Zorg tijdens deze oefening ervoor dat het hoofd/nek in het verlengde van de rechte ruggengraat blijft; dus de blik is naar de grond gericht.
Oefening3:
Bij deze houding liggen we op de rug, hoofd rust op de grond alsook de armen liggen naast het lichaam met de handpalmen naar de grond gekeerd. Voordat de oefening begint zijn de benen gebogen en de voeten op de grond geplaatst. Zowel armen als hoofd blijven tijdens de oefening op de grond liggen. Voorbereidend ademen we in en strekken we de benen vertikaal omhoog met de tenen naar de hemel gericht. Tijdens de volledige oefening blijven de benen (zoveel als mogelijk) vertikaal doorgestrekt . Tijdens een gelijkmatige uitademing worden de tenen (voeten) richting de romp gebracht. Even houden tijdens de bahir kumbhaka en nadien al inademend de tenen terug naar de hemel strekken.